هر زمان که شرکت تصمیم به مطالبه و اخذ تمام یا قسمتی از مبلغ پرداخت نشده سهام بکند، باید توسط انتشار آگهی روزنامه کثیرالانتشار که از قبل آگهی های مربوط به شرکت را نیز در آن منتشر کرده اند به تمامی سهامداران اطلاعات لازم را ارائه دهد. البته به نظر می رسد اگر مبلغ واقعی سهام بیشتر از مبلغ اسمی باشد شرکت موظف است اضافه ارزش سهم را از خریداران دریافت نماید و در مقابل اگر ارزش اسمی کمتر از ارزش واقعی باشد بایستی نقصان ارزش سهم را به خریداران مسترد نماید. ماده 166- در خريد سهام جديد صاحبان سهام شركت به نسبت سهامي كه مالكند حق تقدم دارند و اين حق قابل نقل و انتقال است مهلتي كه طي آن سهامداران مي‌‌توانند حق تقدم مذكور را اعمال كنند كمتر از شصت روز نخواهد بود.
هر گاه از تاریخ مراجعه قبلی موسسین به مرجع ثبت شرکت ها شش ماه گذشته باشد و اقدامی جهت ثبت شرکت سهامی ننماید، گواهی عدم ثبت شرکت صادر و به بانکی که تعهد سهام را انجام داده است ارسال می گردد تا موسسین و پذیره نویسان به بانک عامل مراجعه نمایند. یکی دیگر از وظایف عمومی موسس، تصویب اساسنامه ای می باشد که طرح آن قبلاَ در اجرای ( ماده 6 ل. ا. ق. ت ) به امضای موسسین رسیده و به ضمیمه طرح اعلامیه پذیره نویسی سهام و اظهارنامه جهت ثبت شرکت به مرجع ثبت شرکت ها تسلیم گردیده است. البته باید توجه داشت تا زمانیکه سرمایه قبلی پرداخت نشده باشد افزایش سرمایه شرکت تحت هیچ عنوانی مجاز نخواهد بود.
افزایش سرمایه در شرکتهای سهامی به شکلی صورت میگیرد؟
مصوبات این مجمع زمانی به طور قطعی قابل اجرا است که دارندگان این سهام در جلسه‌ای مشخص آن را تأیید کنند. حضور حداقل نیمی از مالکان سهام مذکور برای رسمیت جلسه مجمع عمومی خاص الزامی است و در صورت عدم حضور صاحبان سهام، جلسه دوم با وجود بیش از یک سوم سهامداران یاد شده تشکیل می‌شود و به واسطه آراء بیش از دو سوم حضار، ثبت برند تجاری تغییرات مذکور اعمال خواهند شد. به‌طور کلی دعوت به مجامع عمومی اعم از عادی، سالیانه، عادی به‌طور فوق العاده و مجمع فوق العاده با هیات مدیره شرکت سهامی است. در کلیه موارد دعوت صاحبان سهام برای تشکیل مجامع عمومی باید از طریق نشر آگهی در روزنامه کثیرالانتشار که آگهی‌های مربوط به شرکت در آن درج می‌شود صورت پذیرد.
با این کار واسطه ها در بازار حذف میشوند و میزان ریسک سرمایه‌گذاری روی سهام شرکتهای تازه وارد، کاهش پیدا می‌کند. در فرآیند تعهد پذیره‌نویسی، کارگزار پس از بررسی سهام شرکتهای متقاضی، بهای سهام را مشخص می‌کند و جهت معرفی شرکت برای پذیره‌نویسی متعهد می‌شود تا باقیمانده اوراق بهاداری که تا پایان دوره عرضه اولیه خریداری نشده است را خریداری کند. این اصطلاح که ترجمه عبارت Initial Public ثبت شرکت در تهران Offering است که مخفف آن IPO می‌شود. به نخستین باری که سهام شرکتی در بازار بورس عرضه می‌شود را عرضه اولیه آن نماد می‌نامیم. ممکن است این شرکتها سالیان زیادی فعالیت موفق داشته اما هرگز وارد بازار بورس نشده و سهام خود را به عموم ارائه نکرده باشند. عرضه‌های اولیه سهام شرکتها یکی ازجذاب‌ترین گزینه‌ها برای سرمایه‌گذاری در بورس، به‌ویژه در میان افراد تازه‌وارد به شمار می‌آید.
در صورتجلسه افزایش سرمایه نقدی شرکت سهامی می بایست ابتدا مشخصات شرکت از جمله نام, شماره ثبت, شناسه ملی و میزان سرمایه شرکت سهامی را بنویسید. مجمع عمومی فوق العاده به پیشنهاد هیئت مدیره پس از قرائت گزارش بازرسین شرکت در مورد افزایش سرمایه اتخاذ تصمیم می کند. در این مجمع شرایط مربوط به فروش سهام جدید و تادیه قیمت آن را تعیین و یا اختیار تعیین آن را به هیئت مدیره واگذار خواهد کرد.
بیمه‌های زندگی دربرگیرنده سود تضمینی و سود مشارکت هستند که همراهی این دو مقدار با یکدیگر موجب می‌شود بتوانند میزان بازدهی قابل توجهی را برای اصل سرمایه به همراه بیاورند. ضمن اینکه شرکت بیمه‌گر متعهد می‌شود در برابر وقایعی مانند بیماری، مرگ، از کارافتادگی، نقص عضو و… در این روش نیازی به پیگیری از طرف سهامدار نیست و سود سهام، به شماره حساب معرفی شده توسط سهامدار در سامانه سجام واریز می‌شود. همه شرکتها سود سهام را از طریق سجام واریز نمی‌کنند و این فرآیند، تابع سیاست‌های خود شرکت است.
- دلیل اختصاص سهام ممتاز ممکن است مواردی همچون دانش شخص مورد نظر، تخصص خاص و ویژه در اموری همچون تجارت، داشتن اعتبار و روابط خاص، داشتن فکر و ایده ای ناب و اختراع و مواردی از این دست باشد.
- بنابراین سهامداران می‌توانند با در دست داشتن برگه سهام خود، به بخش امور سهامداران شرکت مراجعه نموده و مجوز حضور در مجمع را دریافت کنند.
- بر این اساس، هیئت مدیره موظف است که حداکثر 40 روز و حداقل 10 روز قبل از مجمع، زمان، مکان و دلیل برگزاری آن را در یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار به اطلاع عموم سهامداران برساند.
- در عرضه اولیه بلافاصله در روز بعد از عرضه، نماد شرکت باز شده و با دامنه نوسان 5 درصدی آماده معامله می‌َشود.
هنگامی که شرکت سهامی خاص سود انباشته چشمگیری نداشته باشد و یا بخواهد منابع مالی جدید به شرکت وارد کند، می تواند از محل آورده نقدی سهامداران اقدام به افزایش سرمایه کند. این روش افزایش سرمایه به دلیل این که نیازمند منابع جدید از سوی سهامداران فعلی می باشد، شرکت حق استفاده و حضور در آن را به کلیه سهامداران شرکت می دهد. در هر دو ساختار شرکا به عنوان سهامدار شناخته می شوند و باید حداقل 35 درصد از سرمایه شرکت در همان بدو تاسیس شرکت تادیه شود. هر دو شرکت نیاز به معرفی حداقل یک بازرس اصلی و یک بازرس علی البدل دارند و در ضمن هم در شرکت سهامی خاص و هم در شرکت سهامی عام سرمایه هم به صورت نقدی و هم غیر نقدی می تواند آورده شود. در جلسه دوم مجمع عمومی موسس که بر طبق ماده قبل به منظور رسیدگی به وضع آورده های غیرنقد و مزایای مطالبه شده تشکیل می گردد باید بیش از نصف پذیره نویسان هر مقدار از سهام شرکت که تعهد شده است،حاضر باشند. در آگهی دعوت این جلسه باید نتیجه ی جلسه قبل و دستور جلسه دوم قید گردد.
انواع مجامع عمومی و وظایف آن ها
1- رسیدگی و اتخاذ تصمیم درباره کلیه امور جاری شرکت غیر از آنچه که در صلاحیت مجامع عمومی موسس یا فوق العاده است. مطالبه خسارت تأخیر در تأدیه سود سهام شرکت با ربح مرکب متفاوت است و در این مورد، اصطلاح مطالبه خسارت از خسارت قیاسی نابجا است؛ زیرا سود سهام حاصل فعالیت و درآمد شرکت است. بنابراین درصورتی‌که شرکت در پرداخت سود تأخیر نماید، باید خسارت تأخیر تأدیه را نیز پرداخت نماید. ۵- صورتجلسه حضورحاضرین در مجمع عمومی به نحوی که مبین هویت کامل، اقامتگاه ، تعداد سهام و تعداد آراء هر یک از حضار بوده و به امضاء آن ها رسیده باشد برای هر جلسه تهیه گردد.
صورتجلسه مجمع عمومی فوق العاده که افزایش سرمایه را تصویب نموده یا اجازه آن را به هیئت مدیره داده است و در اینصورت, صورتجلسه هیئت مدیره که افزایش سرمایه را مورد تصویب قرار داده است یا عملی کرده است الزامی می باشد. یکی از کارهایی که مجمع عمومی موسس باید انجام دهد،ارزیابی آورده های غیر نقدی است. قانون گذار در مواد 76، 77 و 78 لایحه قانونی تقویم واقعی سرمایه غیر نقد شرکت و بررسی مزایایی که موسسین برای خود در نظر گرفته اند ، پیش بینی نموده است.برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله را بخوانید. اگر شرکت تا شش ماه از تاریخ تسلیم اظهارنامه به ثبت نرسیده باشد به درخواست هرکدام از موسسین و یا پذیره‌نویسان، مرجع ثبت شرکتها گواهی‌نامه‌ای حاکی از عدم ثبت شرکت صادر می‌کند و به بانکی که تعهد سهام در آن انجام شده ارسال می‌شود تا موسسین و پذیره‌نویسان به بانک مراجعه کنند و وجوه پرداختی خود را پس بگیرند.
تا وقتی که شرکت به ثبت نرسیده صدور ورقه سهم یا گواهینامه موقت سهم ممنوع است. در صورت تخلف امضاکنندگان مسئول جبران خسارات اشخاص ثالث خواهند ثبت تغییرات شرکت بود. اوراق سهام باید متحدالشکل و چاپی و دارای شماره ترتیب بوده و به امضای لااقل دو نفر که به موجب مقررات اساسنامه تعیین می‌شوند‌برسد.
قانون گذار این موارد را در ماده 37 لایحه قانونی 1347 مقرر کرده ، ولی تاریخ شروع این محرومیتها را مشخص نکرده است . منطقی است این تاریخ را روز پایانی یک ماه اخطار مندرج در ماده 35 لایحه مذکور بدانیم ؛ چه از این تاریخ حق فروش برای شرکت ایجاد می شود . در شرکتهای سهامی عام نقل و انتقال سهام نمی‌تواند مشروط به موافقت مدیران شرکت یا مجامع عمومی صاحبان سهام بشود. در هر موقع که شرکت بخواهد تمام یا قسمتی از مبلغ پرداخت نشده سهام را مطالبه کند باید مراتب را از طریق نشر آگهی در روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی‌های مربوط به شرکت در آن منتشر می‌شود به صاحبان فعلی سهام اطلاع دهد و مهلت معقول و متناسبی برای پرداخت مبلغ‌مورد مطالبه مقرر دارد. از حاصل فروش سهم بدواً کلیه هزینه‌های مترتبه برداشت گردیده و در صورتی که خالص حاصل فروش از بدهی صاحب سهم(بابت اصل و هزینه‌ها و خسارت دیر کرد) بیشتر باشد مازاد به وی پرداخت می‌شود.